Chùa Việt Nam
Thư viện số về văn hóa Phật giáo
Chùa Bối Khê
Vị trí : xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai, Hà Nội
Chùa Bối Khê có tên chữ là Đại Bi tự, là một ngôi chùa gỗ cổ nhất Việt Nam với niên đại 600 năm tuổi. Chùa được dựng vào năm Khai Hựu thứ 10 (1338) thời vua Trần Hiếu Tông.
Vào chùa qua hệ thống cổng ngũ môn và cầu là tới tam quan gồm ba gian bằng gỗ theo kiểu hai tầng tám mái. Phía trên tam quan là gác chuông. Tam quan được dựng vào năm 1603 thời Lê trung hưng. Hạng mục kiến trúc này vừa được sửa chữa vào năm 2006. Kiến trúc chính của chùa Bối Khê được bố cục theo kiểu “tiền Phật, hậu Thánh”, trên diện tích 5.000m2. Việc thờ Phật được bố trí ở tòa tiền đường và tiền bái. Tiếp đó đến tòa thiệu hương và thượng điện là nơi thờ thánh. Nhìn tổng thể, ngôi chùa có hình “nội công ngoại quốc” bởi hai bên có hai dãy hành lang.
Khác với kiến trúc của các chùa ở đồng bằng Bắc bộ, chùa Bối Khê được bố cục theo kiểu “tiền Phật, hậu thánh”. Nơi thờ Phật được bố trí ở tòa tiền đường và tiền bái. Tiếp theo là tòa thiêu hương và thượng điện thờ đức thánh Bối. Hai bên có hai dãy hành lang dài, bày 18 pho tượng La Hán, bao quanh nhà thiêu hương và thượng điện tạo thành thế kiến trúc “nội công, ngoại quốc”.
Ngôi chùa còn bảo tồn được một toà Thượng điện nghệ thuật kiến trúc thời Trần (Thế kỷ XIV), một nhang án đá hoa sen hình hộp chữ nhật có niên đại tương đồng với toà Thượng điện, một hệ thống trong thờ có niên đại trải dài từ Thế kỷ XVI đến XIX và nhiều mảng kiến trúc nghệ thuật khác.
Đáng chú ý ở tòa tiền đường là hệ thống cột bằng đá xanh. Trên các cột đá có chạm nhiều đôi câu đối ca ngợi cảnh chùa. Bên trái tiền đường có một am nhỏ thờ bà công chúa thời Mạc đã có công tu sửa chùa. Hai dãy hành lang ở hai bên được xây dựng song song, mỗi bên có bảy gian. Nơi đây thờ 18 vị La Hán.
Hội chùa Bối Khê được tổ chức vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch.
Chùa đã được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận là Di tích lịch sử – văn hóa quốc gia.