Chùa Việt Nam
Thư viện số về văn hóa Phật giáo
Chùa Đại Bi
Vị trí: Thị trấn Nam Giang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định
Đại Bi tự (người dân vẫn quen gọi là chùa Bi) thuộc thị trấn Nam Giang, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định.
Căn cứ vào văn bia còn lại, chùa được xây dựng vào thời vua Lý Nhân Tông (1072-1127), từng là nơi tu hành của Thiền sư Giác Hải và Từ Đạo Hạnh thời Lý. Đối với Phật giáo, các vị thiền sư này được coi là những Thánh tăng, nhưng với các làng ở thị trấn Nam Giang thì đây là hai vị Thành hoàng làng, vì có công lao truyền dạy nghề cho dân.
Đại Bi tọa lạc trên một khu đất rộng bằng phẳng. Tam quan không nằm chính giữa mà được xây chếch về phía Đông, tuy đã trải qua nhiều lần trùng tu, đến nay vẫn còn giữ lại nhiều nét chạm khắc thời Hậu Lê (thế kỷ XVII). Trên thượng lương tam quan còn ghi: “Thiên tử vạn niên, tuế thứ Ất Sửu trọng đông nguyệt cốc nhất lương thời thụ trụ thượng lương đại cát”.
Qua bao thăng trầm của lịch sử, sự tàn phá của thiên nhiên và giặc giã, nhưng ngày nay chùa vẫn giữ được khá nhiều di vật có giá trị. Đó là một số chân cột đá tảng, những bức chạm rồng, lá, mây tản…mang đậm phong cách thời Hậu Lê; 10 tấm bia đá (trong đó bia cổ nhất được khắc vào năm Vĩnh Trị thứ 4 đời vua Lê Hy Tông - 1697) và một quả chuông đồng nặng trên hai tấn đúc vào đời vua Minh Mệnh năm thứ 28 (1847).
Từ bao đời nay, chùa Đại Bi đã trở thành nơi du xuân cầu may của khách thập phương. Đêm mồng bảy Tết Giáp Ngọ (tức mồng 6-2-2014), hàng vạn người đã đổ về chùa để “bán rủi, mua may” trong phiên chợ Viềng, còn gọi là chợ Âm Phủ. Bãi đất rộng nhiều héc-ta trước cổng chùa và những ngõ xóm xung quang đã biến thành chợ khổng lồ.
Đây là phiên chợ độc đáo, mỗi năm chỉ họp một phiên duy nhất vào đêm mồng bảy, rạng sáng mồng tám tháng Giêng (âm lịch) thu hút khách từ khắp nơi tới du xuân, vui hội, việc mua bán ở đây mang nặng ý thức tâm linh để cầu may.
Đặc biệt trò hát rối trong lễ hội chùa Đại Bi được xếp hạng độc đáo bậc nhất trong các trò rối cạn ở Việt Nam, cũng là trò kịch nghệ dân gian có nguồn gốc nhiều bí ẩn chưa được giải thích, tên chữ gọi là trò Ổi lỗi. iện ở Việt Nam, trò diễn Ổi lỗi chỉ còn duy nhất có ở chùa Đại Bi Nam Giang. Hội chùa Đại Bi diễn ra từ ngày 20 đến 22 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Vào đêm 21, hát rối được trình diễn trước bàn thờ Tam bảo. Tương truyền, nghệ thuật hát rối Ổi lỗi chùa Đại Bi có niên đại trên 900 năm, do Thiền sư Từ Đạo Hạnh truyền dạy cho người dân nơi đây là một nghi lễ thờ cúng với những lời hát, múa ca ngợi triều đại thanh bình, thịnh trị, đời sống ấm no, yêu lao động của nhân dân.