Chùa Việt Nam
Thư viện số về văn hóa Phật giáo
Chùa La Vân
Vị trí: Xã Quỳnh Hồng, huyện Quỳnh Phụ, thành phố Thái Bình, tỉnh Thái Bình
Toàn bộ kiến trúc hiện nay của di tích La Vân là kết quả của lần trùng tu cuối cùng vào năm Bảo Đại thứ 10 (1935), gồm 3 phân khu công trình: Đình, Đền, Chùa đều cùng nằm trong một khuôn viên bố cục kiểu “Tiền công, hậu đinh” với tổng số 8 toà, 27 gian. Không gian kiến trúc phía Đông Nam cửa di tích trải rộng, hai trụ biểu đắp lân chầu gây ấn tượng mạnh với khách tham quan. Hai dãy tường hoa trổ thủng chữ thập nối cổng chính với hai bên tả nghi, hữu nghi.
Sân di tích trải rộng, có sức chứa ngàn người được lát gạch. Hai dãy hành lang (tả vu, hữu vu) xây kiểu hồi văn cánh bảng, kết cấu vì chồng rường, đầu bẩy đỡ hiên, sẽ đưa du khách tới toà Đại Đình.
Toà Đại Đình xây kiểu mái đao bẹ cánh, kết cấu 4 hàng chân cột, gồm 3 gian 2 chái. Hệ thống 2 vì gian giữa dựng kiểu giá chiêng, 2 bên giá chiêng là chồng rường. Các hoạ tiết trang trí mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn. Nối toà Đại Đình với toà thờ Phật là ba gian ống muống, các vì kết cấu giá chiêng.
Chùa Phật rộng 3 gian, xây kiểu hồi văn 5 đấu. Kiến trúc vì làm kiểu thượng giá chiêng, hạ quang đèn, hệ thống đàu dư và thanh rường đều chạm lá lật. Các đầu bẩy phía sau chạm bong kênh, lá lật, rồng, nét chạm sắc sảo, trau chuốt…
Phía sau cùng là đền Thánh kiến trúc kiểu hồi văn cánh bảng. Mỗi đầu hồi đắp nổi con phượng hàm thư, ghép mảnh sứ. Đền Thánh gồm 4 toà 9 gian và hiên sảnh rộng giáp với toà Phật, kết cấu vì theo kiểu kèo cầu chúa báng, 7 chéo. Cửa vòng đền dài 3,2m cao 0,6m, chạm tứ linh, tứ quý rất sống động…
Toà này thờ một nhân vật lịch sử có thật - Nguyễn Minh Không tên thật là Nguyễn Chí Thành. Ông quê ở làng Đàm Xá huyện Gia Viễn tỉnh Ninh Bình. Ông sinh năm Bính Ngọ niên hiệu Long Chương thiên tự, đời vua Lý Thánh Tông tức là năm 1066, mất vào mùa thu tháng 8 ngày mùng 1 năm Tân Dậu, niên hiệu Đại Định, tức là năm 1141 thọ 73 tuổi. Cũng như nhiều cao tăng sủng phật đương thời sư Minh Không đã góp phần tích cực vào công cuộc phát triển đạo Phật của quốc gia phong kiến Đại Việt của thế kỷ 11, 12.
Theo truyền thuyết của nhân dân địa phương toà Đại Đình tờ thành hoàng Lý Hiệu Quang. Theo văn tế thành hoàng có duệ hiệu là Thiên Đế Đại Vương có công “giáo dân ngưỡng nghệ bình cẩm” (dạy dân nghề ươm bèo hoa dâu) một nghề truyền thống của làng.
Toà Phật của di tích khá sống động với 40 pho tượng, niên đại khoảng giữa thế kỷ 17 đến đầu thế kỷ 20. Nổi bật là pho Quan Âm Nam Hải (còn gọi là Quan âm thiên thủ) với 11 tay. Tượng Adiđà ngồi thiền định trên toà sen, tượng Thích Ca sơ sinh, tượng Hộ Pháp...
Hiện nay cụm di tích La Vân được bảo tồn khá tốt cả nội ngoại thất và còn lưu giữ được nhiều hiện vật quý hiếm: Bàn thờ được làm từ thời Lê, bát hương thời Mạc, nhiều hiện vật khác như: Đại tự sơn son, thếp vàng, câu đối khảm trai, tượng phỗng, chuông, khánh đồng, nghê gỗ, hạc gỗ. Đặc biệt là hệ thống văn bia thời Lê- Nguyễn (6 tấm) có giá trị nghiên cứu lịch sử và mĩ thuật của Thái Bình.
Tại di tích còn bảo lưu lễ hội dân gian truyền thống khá đặc sắc ở vùng quê lúa Thái Bình vào mùng 4 tháng giêng và 20 tháng 3 âm lịch hằng năm.
Hội mùng 4 tháng giêng ở La Vân là hội “trình nghề” với những hình thức diễn xướng dân gian độc đáo như 1 bức tranh thu nhỏ phản ánh xã hội xưa với đầy đủ thành phần sĩ, nông, công thương…
Hội 20 - 26 tháng 3 âm lịch có hoạt động múa kéo chữ, đánh cờ người… đã từ lâu đời. Hoạt động hội này đã trở thành sức sống mãnh liệt trong mỗi dịp làng mở hội.